TÜİK, Gelir Dağılım İstatistikleri, 2022 yılı verilerini yayınladı.
Gelir dağılımı bilgileri, ülkedeki toplam gelirden en yüksek payı alan yüzde 20’nin payının arttığını, en düşük geliri alan yüzde 20’nin payının ise azaldığını ortaya koydu.
TÜİK’in son araştırmasına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri en yüksek yüzde 20’lik grubun toplam gelir içindeki payı bir önceki yıla göre 1,3 puan artarak yüzde 48,0’e ulaşırken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun payı ise yüzde 1,3 arttı. Bir önceki yıla göre 1,3 puan. Kümenin aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 6,0 oldu.
En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grup, TÜİK veri seti için 2006’da yüzde 48,4’lük pay aldı. İlerleyen yıllarda payları düşüş eğilimine giren yüzde 20’lik kesim, 2022’de toplam gelirden yüzde 48 ile 16 yılın en yüksek payını aldı.
TÜİK, Gelir Dağılım İstatistiklerinin hesaplandığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2022 sonuçlarının gelir bilgilerinin bir önceki takvim yılı olan 2021’e ait olduğunu bildirdi. Gelir hesaplamalarında; Eşdeğer hane geliri, hanehalkı gelirleri, hanehalkı büyüklüğü ve bileşimi dikkate alınarak harcanabilir bireysel gelire dönüştürülür.
Gini katsayısı tahmini 0.415
Gelir eşitsizliğinin ölçülerinden biri olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulma olduğunu göstermektedir. Gini katsayısının hesaplanmasında, hanehalkı ve bireylerin yıllık gelirlerinin toplamından, gelir referans döneminde ödenen vergiler ve diğer hanehalkı veya bireylere yapılan düzenli transferler düşüldükten sonraki toplamından, Gini katsayısının hesaplanmasında kullanılır.
Önceki yıllarda eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri üzerinden hesaplanan Gini katsayısı; Yapılan sosyal transferlerin gelir dağılımı üzerindeki etkisini görebilmek için, emekli aylığı ve dul aylığı dahil olmak üzere tüm sosyal yardımlar hariç ve diğer tüm sosyal transferler hariç olmak üzere iki farklı teknikle ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Son yapılan araştırmanın sonuçlarına göre Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,014 puan artarak 0,415 olarak iddia edildi. Gini katsayısının tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda 0,487, emekli ve ölüm aylığı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda 0,423 olduğu iddia edilmiştir.
Toplumun en yüksek gelirli %20’lik kesiminin en düşük gelirli %20’lik payına oranı olarak hesaplanan P80/P20 oranı 7,6’dan 7,9’a, en yüksek gelirli 10’a göre hesaplanmıştır. % En az paya sahip olanların yüzde 10’luk kısmının elde ettiği gelirin kazanılan gelire oranı olarak hesaplanan P90/P10 oranı 13,7’den 14,2’ye yükseldi.
Ortalama hanehalkı yıllık geliri 98 bin 416 lira
Türkiye’de 2022 anket sonuçlarına göre yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri yüzde 28,3 artarak 98 bin 416 TL’ye ulaştı.
Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirinde en yüksek geliri bir önceki yıla göre 13 bin 257 TL artışla 62 bin 554 TL ile tek kişilik haneler elde etti.
Çekirdek aile olmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerin yıllık ortalama eşdeğer kullanılabilir hane geliri 60 bin 696 TL olurken, tek çekirdek aileden oluşan hanelerde bu rakam 49 bin 902 oldu.
Yıllık ortalama eşdeğer kullanılabilir hane geliri en düşük olan hane tipi 36.210 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer bireylerdir.
Maaş ve fiyat gelirlerinden en yüksek payı aldı
Toplam gelirler içinde en yüksek pay, bir önceki yıla göre 0,9 puan azalan yüzde 46,2 ile maaş ve ücret gelirleri oldu. Bir önceki yıla göre yüzde 21,0 ile 3,5 puan artan girişimci gelirleri ikinci sırada yer alırken, bir önceki yıla göre 3,7 puan azalan sosyal transfer gelirleri ise yüzde 20,2 ile üçüncü sırada yer aldı.
Tarım gelirlerinin girişimci gelirlerindeki payı yüzde 19,8 olurken, sosyal transferlerde emekli ve ölüm aylığının payı yüzde 89,8 oldu.
En yüksek yıllık ortalama temel işletme geliri patronlar için 220 bin lira oldu.
Yıllık ortalama temel işletme gelirleri ise patronlar için 220 bin 482 TL, kendi hesabına çalışanlar için 58 bin 697 TL, maaşlı çalışanlar için 56 bin 899 TL ve yevmiyeliler için 25 bin 632 TL olarak hesaplandı. Bir önceki yıla göre en fazla artış yüzde 61,8 ile patronlarda olurken, en düşük artış yüzde 21,5 ile maaşlı maaşlarda oldu.
En düşük gelire sahip yüzde 10’un yüzde 70,5’i aynı kaldı, yüzde 29,4’ü daha da yoksullaştı
En güçlü yüzde 23 daha zengin oldu
En yüksek gelir İstanbul’da, en düşük ise Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de
Son araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de 2022 yılında ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir kullanılabilir geliri 48 bin 642 TL olurken, NUTS 2. Kademe bölgelerinin prestijinin en yüksek olduğu bölge 69 bin 904 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. . Bu bölgeyi 59 bin 798 TL ile TR51 (Ankara) bölgesi ve 59 bin 272 TL ile TR31 (İzmir) bölgesi izledi. En düşük yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri ise 23 bin 063 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleşti.
